(232) 12.6.20 Άγιος Ονούφριος
Hl. Onuphrius-Schuzpatron München

Ο Άγιος Ονούφριος ο αρχαιότερος προστάτης της πόλης Μονάχου.

Η πόλη του Μονάχου έχει ως τον πρώτο άγιο προστάτη στην ιστορίας της τον Άγιο Ονούφριο.

Σύντομο ιστορικό του Αγίου Ονουφρίου:

O Ονούφριος (*320 μ.Χ. +400 μ.Χ.) γόνος αιθιοπικής αριστοκρατικής ή και βασιλικής οικογένειας, εγκατέλειψε από νεαρής ηλικίας τα εγκόσμια και έγινε μοναχός σε ένα κοινοβιακό μοναστήρι στην Αίγυπτο. Κατόπιν αποσύρθηκε την έρημο, όπου έζησε 60 χρόνια σε απομόνωση, προσευχή, νηστεία και άσκηση, τρεφόμενος μόνο με χόρτα, ρίζες φυτών και χουρμάδες. Για να προφυλάσσεται από τις καιρικές συνθήκες επέτρεψε ο Θεός να αποκτήσει ο ασκητής και λιπόσαρκος Ονούφριος μια μακρυά, μέχρι τα πέλματα γενειάδα και τρίχωμα σ’όλο του το σώμα. Επίσης κατά παραχώρηση Θεού τον επισκέφθηκε την τελευταία ημέρα της επίγειας ζωής του ο Αββάς Παφνούτιος, ο οποίος και φρόντισε, μετά την κοινή προσευχή τους και την κοίμηση του Ονουφρίου, για τον ενταφιασμό του.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές (Anton Mayer, Münchner Sonntagsblatt 1863) o ιδρυτής της πόλης Μονάχου, Δούκας της Βαυαρίας Heinrich der Löwe ταξίδευσε στα Ιεροσόλυμα το 1172 όπου και επισκέφθηκε ένα μοναστήρι στο οποίο υπήρχαν τα λείψανα του Αγίου Ονουφρίου .Όταν οι μοναχοί του διηγήθηκαν τον βίο και την αγιότητα του μεγάλου ασκητή της ερήμου, ο Δούκας παρεκάλεσε να του δωρήσουν τμήμα των ιερών Λειψάνων. Μόλις παρέλαβε τα ιερά Λείψανα αμέσως ανεκήρυξε τον Άγιο Ονούφριο προστάτη της στρατιάς του για την ασφαλή επιστροφή τους στο Μόναχο. Όταν έφθασε στο Μόναχο ανακήρυξε τον Άγιο Ονούφριο και προστάτη της πόλης Μονάχου και τοποθέτησε τα ιερά Λείψανα του σε ειδική λειψανοθήκη, στο παρεκκλήσι των ανακτόρων Μονάχου.

Το έτος 1416 μ.Χ. ο εκ Μονάχου καταγόμενος Heinrich Primat πραγματοποίησε ένα προσκυνηματικό ταξίδι στα Ιεροσόλυμα. Για μια ασφαλή επιστροφή του στο Μόναχο έκανε τάμα, να δωρήσει μια μεγάλη εικονογραφική παράσταση του Αγίου Ονουφρίου στην κεντρική πύλη του τείχους που οδηγούσε στο κέντρο Μονάχου. Πραγματοποίησε το τάμα του τοποθετώντας μια μεγάλη παράσταση του Αγίου Ονουφρίου δίπλα από την πύλη, στην πρόσοψη της οικίας του, μέσα στην κεντρική πλατεία της πόλης Μονάχου, που ήταν συνάμα και εμπορικό κέντρο της Βαυαρίας.

Έκτοτε οι κάτοικοι της πόλης, ατενίζοντες καθημερινά τη μεγάλων διαστάσεων μορφή του Αγίου Ονουφρίου τον θεωρούσαν ως συνεχή και ανύστακτο προστάτη της πόλης Μονάχου.

Δημιούργησαν και την παράδοση, ότι όποιος έβλεπε στην πλατεία την παράσταση του Αγίου Ονουφρίου δεν θα πέθαινε την ημέρα εκείνη και όποιος σε καθημερινή βάση πήγαινε στην πλατεία και έριχνε το βλέμμα του στον άγιο, θα ζούσε για πολλά χρόνια. Επίσης σε μια μεγάλη πυρκαγιά στο κέντρο της πόλης το 1659 παρουσιάστηκε ο Άγιος Ονούφριος, με μεγαλόσωμη μορφή, να μεταφέρει νερό από τον ποταμό του Μονάχου Ίζαρ, για να σβύσει τη φωτιά.

Στη διάρκεια των αιώνων η οικία όπου υπήρχε η παράσταση του αγίου καταδαφίστηκε και επανακτίστηκε πολλές φορές, πάντα με την παράσταση του Αγίου Ονουφρίου, ως αιώνιο σύμβολο προστασίας της πόλης.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τις σημαντικές καταστροφές που υπέστη η πόλη του Μονάχου η οικία κτίστηκε εκ νέου. Την τωρινή παράσταση του Αγίου Ονουφρίου φιλοτέχνησε το 1951 ο καλλιτέχνης Max Lacher, επικηρυγμένος από τον Χίτλερ και το ναζιστικό καθεστώς, ο οποίος ζωγρἀφησε και το παρεκκλήσι της Αγίας Αναστασίας στο Μόναχο με παραστάσεις που δείχνουν τον Χίτλερ και τους ναζιστές να βασανίζουν τον Χριστό.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, η Κοπτική Εκκλησία, η Αιθιοπική Εκκλησία και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εορτάζουν τον Άγιο Ονούφριο στις 12 Ιουνίου.

Με αφορμή τη φετεινή εορτή του αγίου ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης μετέβη σήμερα (12.6.20) στην κεντρική πλατεία του Μονάχου, την Marienplatz και άναψε, μπροστά στην παράσταση του Αγίου Ονουφρίου , ένα κερί προς τιμή του. Στα χέρια του κρατούσε και την ορθόδοξη βυζαντινή εικόνα του Αγίου Ονουφρίου.

Η απόδοση αυτής της προσκυνηματικής τιμής είναι συνάμα και μια μαρτυρία για το ότι οι πρό του σχίσματος των Εκκλησιών (1054) κοινοί άγιοι αποτελούν μια αγιοπνευματική κληρονομιά και μια γέφυρα προσευχής για την μελλοντική ενότητα των εκκλησιών.

Φωτογραφίες: Bavariagr.de/Νίκος Σκριτλής

———————————————————————–

Der Heilige Onuphrius als der älteste Stadtpatron Münchens

Der Heilige Onuphrius gilt als der erste und älteste Stadtpatron in der Geschichte der Landeshauptstadt München.

Eine kurze Information über die Vita des Heiligen:

Onuphrius (*320 n.Chr., + 400 n.Chr.) war ein Kind aus einer äthiopischen Adels- oder Königs- Familie. Als er noch jung war ließ er alles hinter sich und wurde Mönch in einem großen Kloster in Ägypten. Nachdem er dort ein paar Jahre verbracht hatte, ging er hinaus in die Wüste, wo er als Emerit über 60 Jahre in Einsamkeit und von der Gesellschaft zurückgezogen lebte sowie das Gebet und die Askese weiter vertiefte. Als Nahrung dienten ihm allein Wurzeln und Datteln.

Um Onuphrius vor der Hitze und der Witterung zu schützen, ließ Gott ihm einen bodenlangen Bart und Haare am ganzen Körper wachsen. Der Legende nach besuchte ihn der Abt Pafnoutios in der Wüste. Dieser erschrak als er den mit Fell bedeckten Onuphrius erblickte, doch dieser sprach: „Laufe nicht fort, es ist gut, dass du gekommen bist, denn ich werde morgen sterben und du musst mein Begräbnis vorbereiten.“ Nachdem sie zusammen die Nacht über gebetet hatten, verstarb Onuphrius und Abt Pafnoutios beerdigte ihn in der Wüste.

Gemäß historischer Quellen im Münchner Sonntagsblatt aus dem Jahre 1863 von Anton Mayer, berichteten Mönche, in deren Kloster Gebeine des Heiligen Onuphrius verwahrt wurden, Heinrich dem Löwen bei seinem Besuch während seiner Jerusalemfahrt 1172 von Onuphrius Geschichte. Heinrich der Löwe beschloss daraufhin ihn zum Schutzpatron für die sichere Heimreise seines Heeres und sich selbst zu wählen und bat die Mönche um Reliquien des Heiligen. Mit diesen zog er dann bei seiner Rückkehr in München ein. Er erklärte den Heiligen zum Stadtpatron von München und bewahrte die Reliquien in der Kapelle seines Schlosses auf.

Im Jahre 1416 begab sich der Münchner Heinrich Primat auf eine Pilgerreise nach Jerusalem. Für seine sichere Rückkehr nach München bat er den Heiligen Onuphrius um Hilfe und versprach ihm, dafür eine große ikonographische Darstellung des Heiligen am zentralen Tor der damaligen Stadtmauer zu stiften. Dieses Versprechen hielt er nach seiner Rückkehr auch, indem er eine große Darstellung an der Fassade seines Hauses, das am zentralen Marktplatz der Stadt München lag, anbringen ließ. Der Platz war gleichzeitig ein großes Wirtschaftszentrum in Bayern.

Bereits seit Heinrich dem Löwen haben die Münchnerinnen und Münchner den Heiligen Onuphrius verehrt. Durch Heinrich Primat betrachteten sie nun oft die große Darstellung des Heiligen und sahen ihn weiterhin und in noch stärkerer Form als unermüdlichen Beschützer ihrer Stadt.

Der Legende nach kann derjenige, der einen Blick auf das Gemälde wirft, an diesem Tag nicht sterben und wer dies öfter tue, würde dafür mehrere Jahre länger leben.

Es wird zudem berichtet, dass bei einem großen Stadtbrand im Jahre 1659 der Heilige Onuphrius in riesiger Gestalt erschienen sei und Wasser aus der Isar geholt habe, um den Brand zu löschen.

Über die Jahrhunderte wurde das Haus mit dem Bild des Heiligen immer wieder durch Katastrophen und Kriege zerstört und wiederaufgebaut. Doch das Gemälde blieb stets erhalten. Damit wurde es zum Symbol für den Heiligen Onuphrius als ewigen Beschützer der Stadt.

Als das Haus schließlich während des Zweiten Weltkrieges zerstört wurde, konnte auch das Gemälde nicht mehr gerettet werden.

Im Jahre 1951 erhielt dann der Künstler Max Lacher den Auftrag ein Mosaik mit dem Abbild des Heiligen zu fertigen.

Wie bekannt, konnte Max Lachner sich vor der Verfolgung durch die Nationalsozialisten verstecken und überlebte das Regime. Danach arbeitete er als Künstler in München. Eines seiner künstlerischen Werke ist auch die Ausmalung der St. Anastasia-Kapelle im Waldfriedhof mit Darstellungen auf denen unter anderem Jesus von Nationalsozialisten gefoltert wird.

Die Orthodoxe Kirche, die Koptische Kirche, die Äthiopische Kirche und die Römisch-Katholische Kirche ehren den Heiligen Onuphrius am 12. Juni.

Aus Anlass des diesjährigen Namenstages des Heiligen, hat Erzpriester Apostolos Malamoussis am 12.06.2020 am Marienplatz vor dem großen Mosaikbild des Heiligen Onuphrius eine Kerze zu seinen Ehren angezündet. In seiner Hand hielt er zudem eine byzantinische Ikone des Heiligen.

Diese Verehrung ist gleichzeitig auch ein Zeugnis dafür, dass alle Heiligen, die vor der großen Spaltung der Ost- und West-Kirche im Jahre 1054 n.Chr. gelebt haben, ein heilig-geistliches Erbe sind und eine Brücke des Gebets für eine zukünftige erstrebte Einheit der Kirchen schlagen können.

Fotos: Nikolaos Skritlis