(222) Έκθεση στο Μόναχο για τα 60 χρόνια της μετανάστευσης (1960-2020).

Συμμετοχή της Ιεράς Μητρόπολης Γερμανίας στην εξαίρετη Έκθεση στο Μόναχο

για τα 60 χρόνια της μετανάστευσης (1960-2020).

Με το προσωπικό της μεράκι και πολυποίκιλο ταλέντο της έστησε η μετανάστρια κ. Ελένη Δεληδημητρίου – Τσακμάκη μια θαυμάσια έκθεση στο Μόναχο, σχετικά με τη μετανάστευση των Ελλήνων στη Γερμανίας. Η κ. Δεληδημητρίου Τσακμάκη είναι γνωστή για το βραβευμένο συγγραφικό της έργο σχετικά με τη μετανάστευση (βιβλία και θεατρικά έργα) και θεωρείται ως „Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ“ στη Γερμανία.

Με τον τίτλο „MIGRED 60 χρόνια και ακόμη είμαστε εδώ“ παρουσίασε στον εκθεσιακό χώρο με πολλές θεματικές ενότητες όλες τις πτυχές της μετανάστευσης των Ελλήνων, από το 1960 που υπεγράφη η εργατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, μέχρι και σήμερα.

Με βάση τη δική της ζωή και εμπειρία από την 60χρονη μετανάστευση, διέθεσε το προσωπικό της αρχείο και συνέλλεξε και από άλλους συμπατριώτες μας, ιστορικές μαρτυρίες, κρατικά έγγραφα παραμονής και εργασίας, φωτογραφίες από θρησκευτικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και οικογενειακές εκδηλώσεις της πρώτης γενιάς των μεταναστών, αντικείμενα καθημερινής χρήσης σε εργοστάσια, επιχειρήσεις και κατοικίες πρώτης διαμονής, και τα έστησε σε μιά άριστα οργανωμένη έκθεση, σε χώρο που της παραχωρήθηκε από το Δήμο Μονάχου.

Το σχεδιασμό της έκθεσης και τη θεματική τοποθέτηση των εκθεμάτων επιμελήθηκαν η κ. Μαρία Βαγιωνάκη (Πολιτολόγος), η κ. Δήμητρα Σιώκου Μαυρίδου (εκπαιδευτικός) και η Πρεσβυτέρα κ. Παρασκευή Βλέτση (με εικαστική παρέμβαση).

Ο μετανάστης ζωγράφος κ. Στέφανος Στωίλας εικονογράφησε σε μεγάλες παραστάσεις: α) το ιστορικό πλοίο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ που μετέφερε τους πρώτους μετανάστες από τον Πειραιά στην Ιταλία, με τελικό προορισμό τους τη Γερμανία, β) την άφιξη των μεταναστών με το τρένο ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΕΧΠΡΕΣ στην ιστορική γραμμή 11 (Gleis 11) του σταθμού του Μονάχου και γ) την υποδοχή των μεταναστών και την προσωρινή διαμονή τους στις υπόγειες αίθουσες του σταθμού.

Την έκθεση, υπό την αιγίδα του Ελληνικού Γενικού Προξενείου Μονάχου, στήριξαν το Τμήμα Πολιτισμού του Δήμου Μονάχου, το Δημοτικό Μουσείο Μονάχου, το Συμβούλιο Μεταναστών Δήμου Μονάχου και άλλοι οργανισμοί.

Η έκθεση συνοδεύεται από ένα ελληνογερμανικό καλαίσθητο κατάλογο 134 σελίδων, όπου τεκμηριώνεται, με κείμενα και φωτογραφίες, το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων.

Ο κατάλογος εμπεριέχει χαιρετισμούς και κείμενα από τον Σεβ. Μητροπολίτη Γερμανίας κ. Αυγουστίνο, τον Διευθυντή  του Τμήματος Πολιτισμού του Δήμου Μονάχου κ. Anton Biebl, τον Αρχιερατικό Επιτετραμμένο για τις δημόσιες σχέσεις με τη Βαυαρική Πολιτεία, Πρωτοπρεσβύτερο Απόστολο Μαλαμούση, την καθηγήτρια Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μονάχου κ. Λίλια Διαμαντοπούλου, και τον συγγραφέα κ. Μανώλη Γκόγκο.

Στο χαιρετισμό του ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Αυγουστίνος αναφέρει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

Η μετανάστευση των Ελλήνων τη δεκαετία του 1960, δεν ήταν μια απλή και ανώδυνη επίσκεψη στη Γερμανία για αλλαγή τόπου και τρόπου ζωής. Συνδέθηκε με τη φτώχεια και την ανεργία στην Ελλάδα, με οραματισμούς για ένα καλύτερο μέλλον στη ξενητειά, με τις πρώτες γραφειοκρατικές διαδικασίες στην Ελλάδα, με  υπέρφορτωμένα από άνδρες και γυναίκες πλοία και τρένα να διασχίζουν βουνά και θάλασσες και να σταματούν σε πόλεις άγνωστες, όπου οι μετανάστες έπρεπε να περάσουν „σιδερένιες πόρτες“ εγκατάστασής τους και εργασίας τους σε εργοστάσια και βιοτεχνίες.

Οι πρώτες δυσκολίες των συμπατριωτών μας στη καθημερινή τους ζωή, συνδέθηκαν με πόνο και κλάμα, πικρή γεύση από την έλλειψη των παιδιών τους που έμειναν αναγκαστικά στην Ελλάδα, απογοήτευση και κοινωνικό αποκλεισμό από τη γερμανική κοινωνία, εξαντλητική εργασία, άσχημες συνθήκες διαβίωσης, ακοίμητη νοσταλγία Πατρίδας.

Ένας από τους μετανάστες που βίωσε σ΄όλο του το μέγεθος τα πρώτα δύσκολα της ξενητειάς είναι και η κ. Ελένη Δεληδημητρίου-Τσακμάκη.

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης αναφέρεται στο χαιρετισμό του στο πείσμα της κ. Τσακμάκη να μάθει γερμανικά και με το όραμά της να ανέβει τα σκαλοπάτια της κοινωνίας και από ανειδίκευτη εργάτρια να εξελιχθεί σε συγγραφέα και φορέα και εκφραστή της μετανάστευσης. Χαρακτηριστικά γράφει:

Κατάφερε με τα έργα της να συγχωνεύσει και να ενοποιήσει τις κραυγές πόνου και  απελπισίας, τα δάκρυα των αναστεναγμών και τα ρίγη συγκίνησης χιλιάδων μεταναστριών και μεταναστών, με τις πολυποίκιλες διακυμάνσεις της μετανάστευσής τους. Περιγράφοντας γλαφυρώτατα τα βιώματα των μεταναστών από τις ατέλειωτες ώρες ρομποτικής δουλειάς, από την οικογενειακή επανένωση, από τις σπουδές και την κοινωνική και επαγγελματική πρόοδο των παιδιών, από τις χαρές από τους γάμους και τις βαπτίσεις των παιδιών και των εγγονών, αναδείχθηκε η κ. Τσακμάκη σε ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ. Αποτελεί το συγγραφικό της έργο μια λαμπρή σελίδα της ιστορίας του αποδήμου ελληνισμού.

Στις 9 Μαρτίου 2020 έλαβαν χώρα τα εγκαίνια της έκθεσης με παρουσία εκπροσώπων της ομογένειάς μας στο Μόναχο. Την εκδήλωση τίμησαν ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου κ. Πάτροκλος Γεωργιάδης, η Γενική Πρόξενος κ. Παναγιώτα Κωνσταντινοπούλου, οι εκπρόσωποι της Ιεράς Μητροπόλως Γερμανίας, Αρχιμανδρίτης Πέτρος Κλιτς, Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Σιώμος, οι Πρωτοπρεσβύτεροι Απόστολος Μαλαμούσης και Γεώργιος Βλέτσης, ο Πρόεδρος της Τμήματος Ορθοδόξου Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Μονάχου Δρ. Κωνσταντίνος Νικολακόπουλος, ο εκπρόσωπος του Δημοτικού Μουσείου κ. Dr. Simon Goeke, ο διευθυντής του γνωστού ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ (Migrationszentrum) Μονάχου κ. Κωνσταντίνος Γιαννακάκος, η Πρόεδρος του Ιδρύματος ΠΑΛΛΑΔΙΟΝ κ. Δρ. Βασιλική Τριάρχη-Χέρμαν, η αρχαιολόγος κ. Μαρία Λιάνου, ο Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Κρητών κ. Μανώλης Κουγιουμουτζής, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ανταποκριτών Ξένου Τύπου στην Γερμανία κ. Γιώργος Παππάς (ανταποκριτής της ΕΡΤ στο Βερολίνο), η Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγκάρδης, δικηγόρος κ. Άννα Ιωαννίδου και άλλοι πρόεδροι και μέλη οργανισμών και συλλόγων Μονάχου και Βαυαρίας, ο διευθυντής του Περιοδικού και της ιστοσελιδας ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ κ. Κωνσταντίνος Τάτσης, ο διευθυντής της ιστοσελίδας  Bavariagr.de κ. Νικόλαος Σκριτλής, εκπαιδευτικοί των ελληνικών  σχολείων Μονάχου, οι Έλληνες υποψήφιοι για τα Δημοτικά Συμβούλια Μονάχου και Νταχάου, κ.α.

Ο Γενικός Γραμματέας κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε στο χαιρετισμό του και σε οικογειακές του πτυχές μετανάστευσης, επήνεσε την ομογένειά μας για το έργο που πρόσφερε και προσφέρει στο χώρο που ζεί και ανέπτυξε το προσφυγικό πρόβλημα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα τις δύσκολες αυτές ημέρες στον Έβρο και στα νησιά του Αιγαίου.

Η Γενική Πρόξενος κ. Κωνσταντινοπούλου τόνισε ιδιαίτερα  την προσφορά  και το έργο της κ. Ελένης Δεληδημητρίου-Τσακμάκη, ενώ οι δύο εκπαιδευτικοί κ. Μαρία Βαγιωνάκη και κ. Δήμητρα Σιώκου Μαυρίδου ανέλυσαν το γενικώτερο συγγραφικό έργο της κ. Τσακμάκη. Η συντονίστρια της εκδήλωσης, ιστορικός πολιτισμού κ. Ιωάννα Παναγιώτου-Μάμαλη, παρουσίασε δίγλωσσα το πρόγραμμα με τις απαραίτητες πολιτικές και κοινωνικές παρεμβάσεις της.

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Απόστολος Μαλαμούσης στον επαινετικό του λόγο στα εγκαίνια της έκθεσης, ανέφερε μεταξύ των άλλων και τα ακόλουθα.

Κάθε ιστορία που περιγράφεται στα βιβλία της κ. Τσακμάκη και παρουσιάζεται στην παρούσα έκθεση αφήνουν δάκρυα να κυλήσουν από τα μάτια των Ελλήνων μεταναστών Γερμανίας της πρώτης και της δεύτερης γενιάς. Τα δάκρυα αυτά μαρτυρούν αφενός μεν τον πόνο από τον αναγκαστικό χωρισμό των συζύγων και των μελών των οικογενειών των πρώτων μεταναστών, αφετέρου δε το θαυμασμό και την αναγνώριση της δεύτερης γενιάς, για τα όσα κατόρθωσαν οι πρόγονοί τους,  σε μια ξένη χώρα και με τόσες δυσκολίες.

Το συγγραφικό έργο και η έκθεση της κ. Τσακμάκη εξιστορούν την 60χρονη ελληνογερμανική συμβίωση, που από το πρώτο στάδιο της κοινωνικής απομόνωσης, πέρασε στο δεύτερο στάδιο της ανεκτικής συμβίωσης για να καταλήξει στο τρίτο στάδιο της δημιουργικής συνεργασίας και κοινής συμμετοχής στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της πόλης που ζουν.

Πρόκειται για μια επιτυχημένη ενσωμάτωση στην τοπική κοινωνία και όχι για μια αφομοίωση και για ενεργή και ισότιμη σύμπραξη, χωρίς την απώλεια της ιδιαίτερης ταυτότητάς τους.

Η κ. Τσακμάκη με τη ζωή και το έργο της „μεταμορφώθηκε“ από εργάτρια σε συγγραφέα και από Ελληνίδα σε Ευρωπαία. Μεταλαμπάδευσε με καρδιά, ταλέντο και οραματισμό τον ελληνικό πολιτισμό στην εδώ κοινωνία και τον καλλιεργεί με “ψυχή και σώμα“.

Η χορωδία του 1ου Γυμνασίου Μονάχου πλαισίωσε μουσικά το πρόγραμμα με ελληνικά τραγούδια και συνοδεία πιάνου υπό τη διεύθυνση της κ. Σοφίας Παλαιολόγου. Ο εικονολήπτης κ. Φώτης Μάραντος μαγνητοφώνησε τα κύρια σημεία της εκδήλωσης. Ακολούθησε δεξίωση.

Στην εκδήλωση παρέστησαν πολλοί συμπατριώτες μας της πρώτης γενιάς μεταναστών, οι οποίοι με ιδιαίτερη συγκίνηση βίωσαν και πάλι μέσα από τα εκθέματα τη προσωπική τους ζωή και ευχαρίστησαν θερμά την κ. Τσακμάκη για την ιδέα της να αναδείξει την ιστορία της μετανάστευσής τους με ιστορικό γραπτό και οπτικό υλικό.

Η Εκκλησίας μας συγχαίρει ολὀθερμα την κ. Δεληδημητρίου-Τσακμάκη και της εύχεται μακροζωϊα, υγεία και δύναμη να συνεχίσει το έργο της στην περαιτέρω σύνθεση της ελληνοβαυαρικής ιστορίας και φιλίας.

Φωτογραφίες: Bavariagr.de και Ingrid Grossmann